“Iedereen heeft precies zoveel ijdelheid als het hem aan verstand ontbreekt”- Friedrich Nietzsche
Het zit in de natuur van de mens om te streven naar perfectie, waaruit ijdelheid volgt. Sommige mensen zijn hier natuurlijk meer mee bezig dan anderen. IJdelheid kan heel letterlijk opgevat worden door het bezig zijn met het uiterlijk. Het kan ook als een persoonlijkheidstrek gezien worden.
IJdelheid heeft natuurlijk zo zijn nut. Terugkomend op het evolutionaire voordeel: een mooi en goed uiterlijk is een indicatie voor vruchtbaarheid waardoor je als een geschikte partner gezien wordt. Door ijdel te zijn laat je zien dat je in staat bent om goed voor jezelf te zorgen en dus ook voor het eventuele nageslacht. In vele onderzoeken is bewezen dat uiterlijk in de praktijk zeker een voordeel heeft: mooie mensen worden gemiddeld sneller aangenomen en verdienen meer geld (zie de bronvermelding voor het artikel).
Extreme ijdelheid
Het meest bekende en extreme voorbeeld van uiterlijke ijdelheid is wellicht Marijke Helwegen. Zij is tegenwoordig letterlijk het Nederlandse uithangbord van plastische chirurgie. Nu vinden veel mensen dit ver gaan maar ik moet haar nageven dat ze het wel mooi voor elkaar heeft. Ze is op elke rode loper te vinden dankzij haar prachtig omgebouwde gezicht en getuite lipjes. Je kan haar zelfs boeken als Marijke “Vredesduivenkoningin” van Nederland. “De duiven hoeven niets te doen, alleen mooi zijn!”, aldus de site van Marijke. Ik zou haast jaloers worden op Vredesduif Pepeloen.
Narcisme
IJdelheid kan in extreme vormen voorkomen, dit wordt ook wel narcisme genoemd. Een narcist is een persoon te herkennen aan een extreme zelfobsessie, egoïstisch gedrag en een slecht inlevingsvermogen. Een narcist lijkt heel sterk in zijn schoenen te staan maar is vaak juist erg onzeker en vertoont dit gedrag om zijn eigenwaarde hoog te houden. Narcisme in hele extreme vorm is een erkende persoonlijkheidsstoornis, welke is opgenomen in de DSM-IV. 0,7% tot 1 % van de bevolking lijdt aan een narcistische persoonlijkheidsstoornis.
Narcisme en Celebs
In een Amerikaans onderzoek is aangetoond dat beroemdheden daadwerkelijk narcistischer zijn dan de gemiddelde mens. Dit is ook niet geheel verwonderlijk aangezien je er maar net zin in moet hebben om 24/7 in de spotlights te staan. Zo werd bijvoorbeeld gevonden dat tv persoonlijkheden 27% meer kenmerken van narcisme vertonen dan de gemiddelde bevolking. Nu kan ik me voorstellen dat types als Gordon en Gerard Joling hier ook hoog op zullen scoren. Terugkomend op onze geliefde Marijke, je wordt op de site al onthaald met de woorden: “Hallo, Ik ben Marijke, en iedereen wil op mij lijken”: Als dat geen narcisme is.
Kijk maar naar de programma’s van “My Sweet Sixteen” tot “Echte Gooische Meisjes”: Ijdelheid is duidelijk geen indicatie voor intelligentie, maar het werkt wel!
Bronvermelding:
Andereoni, J., Petrie, R. (2008). Beauty, gender and stereotypes: Evidence from laboratory experiments. Journal of Economic Psychology, 29 (1), 73-93.
Young, S. M., Pinsky, D. (2006). Narcissism and celebrity. Journal of Research in Personality, 40, 463-471.
Ik vraag me dat dus af. Wat maakt iemand nu werkelijk mooi; is dat enkel en alleen het uiterlijk? Wat mij betreft is de uitstraling.
Iemand die heel dik is, en onzeker over straat loopt, vind ik ook snel onaantrekkelijk, net zoals iemand die mooi is, en onzeker over straat loopt. De mensen met uitstraling en zelfverzekerdheid vind ik over het algemeen altijd mooi.
De beroemdheden van tegenwoordig zijn wat dat betreft vaak een slecht voorbeeld. Zoals Lady Gaga; ik geloof dat zij claimt te leven op vezelrijkvoedsel ,en een strak trainingsschema. Ik geloof er helemaal niets van, denk eerder dat zij leeft op lucht. Heel slecht dat jonge kids naar haar kijken, en het gevoel krijgen er ook zo uit te moeten zien.. Verzorging vind ik wel belangrijk, maar ook standaart. Als een persoon in functie (van cassiere tot advocaat) met vieze nagels en ongestreken kleding rondloopt..ja, dan denk ik; die mensen zijn ziek, als je niet eens voor jezelf kunt zorgen, kun je dan mijn belangen behartigen, of mij een dienst verlenen naar behoren?
Nee, onverzorgde mensen, of mensen die niet van zichzelf houden, dat vind ik niets..Of heb ik nu een narcistische visie?
Je zegt zelf ook eigenlijk dat de extreme vormen van ijdelheid niet aantrekkelijk zijn. Narcisme is een extreme zelfobsessie. Dat is niet meer “normaal” van jezelf houden. IJdelheid heeft uiteindelijk ook een verdeling van het ene extreme naar het andere. Je hebt mensen die totaal niet ijdel zijn (de advocaat met de vieze nagels)en mensen die het “te extreem” zijn, dit wordt vaker bij celebs aangetroffen (zoals hierboven beschreven.
Het punt is dat kinderen naar Lady Gaga kijken omdat zij “HET” heeft bereikt. De heersende gedachtegang is inderdaad dat dit door pure schoonheid komt. Als je van dichtbij gaat kijken zijn zijzelf vaak ook niet tevreden met zichzelf etc., maar dat zie je niet van buitenaf. Dit geeft inderdaad een welbekend vertekend beeld.
Enkel uiterlijk zorgt naar mijn mening zeker niet alleen voor wat iemand mooi maakt. Dit wordt naar mijn idee inderdaad bepaald door meerdere aspecten. Uiterlijke verzorging is een aspect wat die uitstraling mee bepaald. Uitstraling is naar mijn idee een samenraapsel van uiterlijk + hoe de persoon zichzelf ziet en dat dus uitstraalt.
Hoi Suzanne,
kwam je artikel toevallig tegen. Denk dat er een groot verschil zit tussen ijdelheid en narcisme. Iedereen heeft wel een beetje narcistische trekjes, dat is normaal. Zeker in de maatschappij waar we nu in leven, waar iedereen meer en meer op zichzelf gefocust is. Het wordt een stoornis wanneer het storend wordt voor jezelf en je omgeving. Bij narcistische persoonlijkheidsstoornis heb je te maken met iemand die alleen van zichzelf houdt, alleen om zichzelf geeft. Hierbij komt manipulatie, emotioneel en soms fysiek geweld kijken. IJdelheid en narcisme zijn niet erg, zolang je er niemand mee schaadt, ook jezelf niet.
Hoi Suzanne,
Interessant stuk geschreven over ijdelheid en de mogelijke combinatie met Narcisme. Zelf ben ik al een tijd bezig met het ontwikkelen van een website over narcisme. Met name de vraag of iemand lijdt aan narcisme of dat het gedrag is houdt mij bezig. Ligt dan het keerpunt bij schade berokkenen aan anderen?
Hoi Steven,
De grens is vaak erg lastig te bepalen omdat het gaat over gedragsbeoordeling, maar zodra het gedrag wat kenmerkend is voor Narcisme bepalend in de weg staat op meerdere aspecten in het leven, dan kom je in aanmerking voor ‘het labeltje’ Persoonlijkheidsstoornis. Er zijn criteria (zie DSM) en zodra iemand minimaal aan een bepaald aantal daarvan voldoet kan je het een stoornis noemen. Het is en blijft dus zeker gebaseerd op ‘gedrag’.