Zebra’s herkennen elkaar aan geur en geluid. Én aan hun streeppatroon. Dat vertoont opvallend veel overeenkomst met een barcode. Voor ons zien die patronen er allemaal min of meer hetzelfde uit. Maar een zebra, die leeft in een wereld vol gestreepte soortgenoten, heeft een veel grotere gevoeligheid voor de subtiele verschillen. 
Dit geeft aan dat ieder levend wezen gebruik maakt van de meest saillante kenmerken om tot een zinvolle interpretatie van diens omgeving te komen.


Gezichtsherkenning

Voor mensen is vooral het gezicht van belang. Gezichtsherkenning heeft een belangrijke plaats in het visuele systeem en ons sociale gedrag. Maar we gebruiken niet alleen het gezicht om mensen te herkennen. Op grote afstand maken we ook gebruik van kenmerken als houding, manier van bewegen, kleding en typische gebaren.
 Een mens kan zo’n 10.000 gezichten onderscheiden. Nu is waarneming, tenzij we bijzonder geconcentreerd zijn, of erg gemotiveerd om verschillen te zien, meestal ‘quick and dirty‘.
Dat wil zeggen dat we in de dagelijkse praktijk uitgaan van vluchtige indrukken en deze aanvullen met herinneringen en associaties.

Neem onderstaande foto:

Inconvenient Truth

Het is alweer een tijdje geleden dat Bill Clinton president was van de VS (om precies te zijn tussen 1993 – 2001). Al ‘inconvenient truth‘ Gore zijn vice-president. Zodoende verschenen beide mannen nogal eens gezamenlijk op de foto. Als we dus een foto zien van Clinton met naast of achter hem een blanke man met een volle, donkere bos opzij- en achterovergekamd haar, dan is de eerste gedachte: Al Gore. 
Meestal kijken we dan niet verder. 
Doen we dat wel, dan zien we dat we zijn gefopt.

Wat we namelijk zien, zijn twee identieke ’talking heads’.
De ‘echte’ Clinton en Gore zien er zo uit:

Hieruit blijkt dat we ons vaak laten leiden door een vluchtige indruk en automatisch conclusies trekken zonder de details goed te bekijken. In plaats van gezichtsherkenning gaan we dan over op zoiets als ‘hoofdherkenning’, waarbij de context de verdere invulling bepaalt.

Geschreven door Willem Visser

Willem heeft een carrière als beeldend kunstenaar achter de rug met exposities in binnen- en buitenland. Later heeft hij een bachelor psychologie gehaald. Momenteel is hij werkzaam als projectondersteuner bij een non-profitorganisatie en is hij freelance werkzaam als tekstschrijver ( https://beeldendetaal.wordpress.com/). Zijn interesse ligt vooral bij de waarnemingspsychologie.

1 comment

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *