Psychologie is een ontzettend populaire studie en een vakgebied waar veel mensen in werken. Als psycholoog kan je voor de richting klinische psychologie kiezen, waarbij je veelal komt te werken met mensen met een psychologische stoornis, zoals een depressie. Bij deze richting denken mensen ook al snel aan psychiaters. Maar wat zijn nou precies de verschillen tussen een psycholoog en een psychiater? Wij zochten het voor je uit!

Wat doet een psycholoog?

Een psycholoog kan verschillende studierichtingen hebben gevolgd en daarom allerlei verschillende beroepen uitoefenen. Omdat we in dit artikel psychologie en psychiatrie vergelijken focussen wij ons op de psycholoog met een specialisatie in klinische psychologie. Dit is dus een basispsycholoog met een universitaire diploma die gespecialiseerd is in psychische stoornissen. Denk hierbij aan angststoornissen, depressie of bijvoorbeeld schizofrenie.

Als iemand met psychische problematiek bij een psycholoog komt, wil de psycholoog vaak eerst weten waar de problemen door veroorzaakt worden. Door middel van diagnostiek kan eventueel een diagnose gesteld worden. Daarna wordt er een behandelplan met de cliënt opgesteld. Een basispsycholoog kan vervolgens als medebehandelaar de klachten van de cliënt behandelen. Een basispsycholoog kan bij diverse bedrijven werken. Denk bijvoorbeeld aan instellingen binnen de GGZ of binnen een psychiatrisch ziekenhuis.

Wat doet een psychiater?

De psychiatrie houdt zich bezig met ‘geestesziektes’. Een psychiater heeft de zesjarige Universitaire studie geneeskunde gedaan en ervoor gekozen zich te specialiseren in de ziektes van de geest. De specialisatie tot psychiater duurt 4,5 jaar. Tijdens de specialisatie wordt gekozen uit één van de volgende drie richtingen; kinder- en jeugdpsychiatrie, volwassenenpsychiatrie of ouderenpsychiatrie.

Mensen met ernstige psychiatrische problematiek komen vaak bij een psychiater terecht, omdat deze zowel medicatie als andere behandeling kan bieden. Een psychiater zal middels diagnostisch onderzoek eerst onderzoeken waar de problematiek vandaan komt. Hierna kan eventueel een diagnose gesteld worden. Vervolgens wordt er een behandelplan opgesteld. Een psychiater kan vervolgens als hoofdbehandelaar de behandeling beginnen. De psychiater kan therapie bieden, maar ook medicatie voorschrijven. Een psychiater kan werkzaam zijn bij verschillende bedrijven. Denk bijvoorbeeld aan een psychiatrisch ziekenhuis, of in de jeugdzorg. Een psychiater kan ook een eigen praktijk beginnen, waarbij de behandelingen vergoed worden door zorgverzekeraars.

Verschillen

Een basispsycholoog heeft tijdens de psychologie opleiding verschillende richtingen van de psychologie bestudeerd. Hierdoor hebben ze ook kennis van sociale psychologie, neuropsychologie en ontwikkelingspsychologie. De psychiater heeft een geneeskunde opleiding als achtergrond. Hierdoor heeft hij/zij veel kennis van functies in het lichaam en bezit de psychiater ook veel kennis van de relatie tussen lichaam en geest.

Een basispsycholoog kan geen hoofdbehandelaar zijn. Een GZ-psycholoog kan wel een hoofdbehandelaar zijn. Eerder schreven we al over de verschillen tussen de GZ-psycholoog en de basispsycholoog. Psychologen mogen echter nooit medicatie voorschrijven, ook de GZ-psychologen of klinisch psychologen mogen dit niet. Omdat de psychiater een medische opleiding heeft gehad, mag deze wel medicatie voorschrijven. Ook mag een psychiater een diagnose stellen. Een basispsycholoog mag dit niet. Klinische psychologen of GZ-psychologen kunnen wel een diagnose stellen.

De psycholoog en psychiater kunnen ook verschillende behandelmethoden prefereren. Een psychiater behandelt cliënten veelal vanuit een medisch perspectief. Psychologen hebben, afhankelijk van hun verdere opleiding, wellicht een ander perspectief. Zo zullen sommige psychologen systeemgericht werken en de omgeving intensief betrekken bij de behandeling. Andere psychologen behandelen wellicht vooral met cognitieve gedragstherapie. Tijdens de opleiding voor psycholoog ligt de nadruk veel meer op de gesprekstechnieken die ingezet worden tijdens behandeling.

Overeenkomsten

Zoals jullie hierboven kunnen lezen zijn er echter ook diverse overeenkomsten tussen de psycholoog en psychiater. Zo zijn er diverse voorbeelden te vinden van overeenkomsten tussen de werkwijze van een psychiater en psycholoog. Voor beiden is het van belang om de hulpvraag van de cliënt in kaart te brengen, gedegen diagnostiek uit te voeren, een behandelplan te maken en daarna te starten met de behandeling.

Daarnaast zijn zowel de psycholoog als psychiater geïnteresseerd in hoe de menselijke geest werkt. Ze hebben niet voor niets beiden gekozen om zich te specialiseren in psychische stoornissen. Zowel de psycholoog als psychiater hebben een academische achtergrond. Uiteindelijk zullen psychologen en psychiaters daarom vaak samenwerken in multidisciplinaire teams. In deze teams wordt zo optimaal gebruik gemaakt van de specialiteiten van deze beroepsgroepen.

Geschreven door Marleen Hoek

Marleen is afgestudeerd als kind- en jeugdpsychologe. Tijdens haar studie merkte ze dat ze graag één op één hulp biedt waarbij er sprake is van maatwerk voor de cliënt. Ze werkt nu als levensloopcoach waarbij ze volwassenen en kinderen met autisme begeleidt op diverse levensgebieden. Tijdens haar eerdere werk op een basisschool rees bij haar de vraag hoe we het onderwijs in kunnen richten zodat álle kinderen tot leren kunnen komen. Daarom is ze gestart met de Pabo en houdt ze ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en psychologie goed in de gaten.

2 comments

  1. Een korte reactie op een zin. De basispsycholoog mag WEL diagnoses stellen.

    Nergens staat er in de wet dat het stellen van een diagnose een voorbehouden handeling is.

    De reden dat iedereen denkt dat basispsychologen dit niet mogen komt vanwege de GZ opleiding. De GZ psycholoog is opgenomen in het big register. Zij stellen dat ze dat alleen mogen. Dit standpunt is daarna overgenomen door het NIP. Maar de GZ psycholoog is in het NIP een mederheidsgroep, waardoor dit nutteloze standpunt blijft bestaan.

    Het gaat echter om bekwaamheid en daarin zijn veel basis psychologen goed in. Zij zijn bekwaam. Maar het standpunt gaat altijd over bevoegdheid. Het klopt dat een GZ psycholoog hoofdbehandelaar mag zijn. Of regiebehandelaar zoals dat nu heet.

    Voor de Jeugdhulp is er geen wettelijke basis voor hoofdbehandelaarschap. Het zijn de gemeenten die daar een beslissing over moeten nemen.

    Nog een raar iets trouwens. Binnen de specialistische ggz worden veel behandelingen uitgevoerd, terwijl dit complexe psychische zorg is.

    Binnen de Basis GGZ mag een basispsycholoog eigenlijk niet behandelen, omdat ze vinden dat dit te moeilijk is. Maar in de basis GGZ wordt alleen niet complexe zorg geleverd.

    Excuses voor de lange zeur mail, maar het doet mij als basispsycholoog veel pijn om niet afgerekend te worden op mijn bekwaamheid, maar op een niet wettelijke grondslag van bevoegdheden.

  2. Bedankt voor je reactie! Zelf ben ik ook als basispsycholoog afgestudeerd en ik snap je frustraties. Dit artikel is bedoelt om simpelweg op een rijtje te zetten wat nu de verschillen zijn in het huidige systeem tussen de psycholoog en psychiater. (Helaas) hebben we dan ook te maken met hoe zorgverzekeraars en gemeenten omgaan met de bevoegdheden van de basispsycholoog. Ik zou echter nooit willen stellen dat beperkingen in bevoegdheid (door zorgverzekeraars en dergelijke) een weerslag zijn van iemands bekwaamheid of expertise. Er zijn uiteraard ook basispsychologen met veel meer ervaring dan een beginnende psychiater, of basispsychologen die werken onder een GZ-psycholoog waarbij de GZ-psycholoog eigenlijk alleen op papier de hoofdbehandelaar is. Dit onderwerp leent zich ook uitstekend voor een opinie artikel! Mocht je hierin geïnteresseerd zijn dan kan je contact met ons opnemen via redactie@psyblog.nl

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *