…in psychische nood én op een wachtlijst!
Yessss, die horde is gelopen. Opgelucht loop je de huisartsenpraktijk uit. Je hebt eindelijk de stap gezet die alleen jíj kan zetten. Je hebt de verwijzing in je zak voor psychologische ondersteuning. Er is geen weg terug, of liever gezegd, verder omlaag. The only way is up. Of het nu gaat om een algemene ‘mentale APK’, autismebegeleiding, traumaverwerking, begeleiding voor een persoonlijkheidstoornis als borderline, behandeling van depressieve klachten, opgebrandheid…. Jij gaat de komende tijd aan de slag om (weer) de beste versie van jezelf te worden. Hulde!
De Dalai Lama zei het ooit al: de hoogste bron van mijn innerlijk geluk is de kalmte van mijn geest. Werken aan je psychische gezondheid betekent, ondanks dat er nog een hardnekkig taboe op rust, vaak een impuls voor het persoonlijk en sociaal functioneren. En draagt dus uiteindelijk bij aan levenskwaliteit. Persoonsgerichte, laagdrempelige, toegankelijke ondersteuning biedt hier een uitkomst. Social professionals helpen je als het (even) ontbreekt aan overzicht, inzicht en tools. Het is dan natuurlijk wel belangrijk dat de hulpverlening wordt geboden op het moment dat het telt. En daar gaat het de afgelopen jaren mis. De zorgvrager wordt in de wacht gezet.
Psychische nood kent wel tijd
Door lange wachttijden in de GGZ krijgen mensen niet op tijd de zorg waar zij recht op hebben en die zij nodig hebben. De prijs die mensen daarvoor betalen is hoog: geestelijk nood is moeilijk te parkeren. Wachten betekent in de meeste gevallen verergering van de problematiek en verdere verslechtering van de algehele gezondheid. Onacceptabel! Maar ook: moeilijk op te lossen. De GGZ kampt namelijk onder meer met een personeelstekort. Ook doen de complexe processen binnen de GGZ, denk aan de betrokkenheid van veel verschillende professionals, een duit in het wachtrij-zakje. De politiek voert daarom de druk vanaf 2016 flink op onder verzekeraars en zorgaanbieders. De afspraak is gemaakt om vóór 1 juli 2018 de zorgwachttijden te hebben teruggebracht. Tot maximaal 14 weken welteverstaan. Een doelstelling die, zo blijkt vandaag de dag, tot grote teleurstelling van staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid, ChristenUnie) waarschijnlijk niet gehaald wordt. Vooral de behandeling van mensen met een persoonlijkheidsstoornis, een angststoornis of autisme (ontwikkelingsstoornis) laat nog veel te lang op zich wachten. Het moet én kan anders.
Watskebeurt?
Verzekeraars, zorginstellingen en zorgvragers zitten echter niet stil. Maar wat gebeurt er nu precies achter de schermen van de professionals? En wat kun je zélf doen als je onverhoopt op een wachtlijst staat? Psyblog zet het op een rij. Een greep uit de activiteiten die worden ontplooid om ‘wachtlijst-gate’ te beslechten:
- Zorgaanbieders bieden meer transparantie over de actuele wachttijden voor aanmelding en daadwerkelijke behandeling. Deze cijfers zijn in te zien op de website van instellingen en worden sinds januari 2018 doorgegeven aan de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
- Het personeelsbestand van de eerstelijnszorg wordt uitgebreid. De grote groep werkzoekende toegepast psychologen en basispsychologen zou hierdoor fantastisch benut kunnen worden!
- Zorgverzekeraars bemiddelen meer/eerder voor hun verzekerden wanneer snelle psychische zorg nodig is. De NZa ziet hierop toe en beboet waar nodig.
- Zorgvragers krijgen onder meer het advies:
- Over te stappen naar een andere behandelaar/instelling bij een te lange wachtlijst. Denk aan andere (zelfstandige) zorgaanbieders zonder (lange) wachttijd, de praktijkondersteuner GGZ bij de huisarts e.d.
- Melding te maken van te lange wachttijden bij de NZa, via https://www.nza.nl/contact/meldpunt
- In te zetten op preventie: de ervaren klachten en problemen bespreekbaar maken. Met de omgeving, denk aan recente campagnes als #trueselfie. Of juist met een onbekende/neutrale partij, bijvoorbeeld door de Landelijke Luisterlijn Sensoor te benaderen. Want ècht luisteren wanneer het telt, maakt het verschil.
Volgende week neemt Jiska voor PsyblogNL een spreekwoordelijk kijkje in de keuken van deze landelijke luisterlijn. Want wat maakt een Sensoormedewerker op dagelijkse basis mee? En wat merkt Sensoor eigenlijk van de lange wachttijden in de GGZ?
Literatuur/lezen:
- De Zeeuw, H. (2018, april 11). Kabinet wil snel einde aan lange wachttijden ggz. Opgeroepen op 17 april, 2018, van NRC.nl: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/04/11/kabinet-wil-snel-einde-aan-lange-wachttijden-ggz-a1598953
- Zembla. (2018, januari 15). Zorgverzekeraars moeten meer doen om wachtlijsten ggz weg te werken. Opgeroepen op 25 april, 2018, van BNNVARA: https://zembla.bnnvara.nl/nieuws/zorgverzekeraars-moeten-meer-doen-om-wachtlijsten-ggz-weg-te-werken
Of je kan voor eerstelijns zorg terecht bij vrijgevestigde therapeuten en counselors. Vaak deelvergoedingen mogelijk in aanvullende polissen.
Je kan voor eerstelijns psychische hulpverlening ook terecht bij vrijgevestigde therapeuten en counselors. Je kan bij hen zonder verwijsbrief een afspraak maken.
Vaak is er een gedeeltelijke vergoeding mogelijk via de aanvullende zorgpolis. Vraag het even na of je wel of niet vergoed wordt door je zorgverzekering en kijk daarbij of de counselor of therapeut is aangesloten bij een beroepsvereniging (vanwege de vergoeding en kwaliteit van de zorg). Er zijn ook mensen die het niet uitmaakt of het vergoed wordt of niet, ze willen gewoon snel en goed geholpen worden.
Soms zijn werkgevers bereid om een traject of de hulp te vergoeden. Immers zijn het bedrijf en de mensen er bij gebaat dat mensen snel en goed geholpen worden.
Helaas is het nog zo dat niet iedere counselor/coach (bv de toegepast psychologen) vergoed worden, zowel niet uit de basis- als aanvullende verzekering. Dan speelt toch weer dat stukje financiële middelen mee voor de hulpvrager die daardoor niet geholpen is en geen andere keuze heeft dan te wachten totdat hij/zij aan de beurt is.
Daarnaast is het de vraag of de problematiek de beroepskaders van de coach/counselor niet overstijgt waarbij cliënten alsnog van de ene naar de andere hulpverlener worden gestuurd en blijft dwalen in ‘hulpverleningsland’.
Je hebt gelijk dat werkgevers soms bereid zijn bij te dragen in hulp. Ook hier is dan de vraag of dit ook geldt voor de zwaardere psychische problematiek. Het bespreekbaar maken is niet altijd makkelijk.
Met een adequate intake voorkom je een hoop doorverwijsleed. De mensen die ik doorverwezen krijg kan ik voor 95% goed helpen.
Wil je als coach/counselor vergoed worden door zorgverzekeraars dan zal je een meer op hulp en therapie gerichte opleiding kunnen overwegen als algemeen opgeleide psycholoog (HBO toegepast of universitair) waar ondermeer psychosociale basiskennis en medische basiskennis verplichte vakken zijn. Het is belangrijk dat de hulp die geboden wordt inderdaad ook passend is bij de hulpvraag. Coachen of counselen is een vak op zich. Helaas geen beschermd beroep. Dus goed kijken waar de hulpvraag gesteld wordt en of dat passende hulp is.
Counselors en coaches werken met mensen die gezond zijn echter een tijdelijk psychisch probleem ervaren. “Gelukkig” is dat meestal het geval. Niet de mensen met zware psychiatrische problematieken, dat komt ook minder vaak voor.
je kunt beter je arm breken, want dan wordt je binnen een paar dagen (wat? uren!) geholpen….
Maar als er iets in je hoofd breekt, dan weet men het even niet, en is deze lange wachttijd gewoon een reflectie van de onmacht die samenhangt met dit gebied…
Als ze er maar een foto van konden maken of het aan konden wijzen, ‘daar zit het, meneer…’ dan zouden deze wachtlijsten wel oplossen.
helaas is het allemaal wat complexer, maar daarom moet de wetgever m.i. ook inzien dat juist daarom meer geld hiervoor nodig zal zijn, juist OMDAT je die foto niet kunt maken…